- CIVIAS
- CIVIASapud veteres Scriptores Romanos, totum agrum vel totos fines alicuius Gentis, nec non urbem, Gentis caput, designavit. Civitas Aeduorum, apud Caes. l. 1. Bell. Gall. c. 31. sunt omnes Aedui: Civitas Helvetica, omnes Helvetii, etc. Sic apud Plin. l. 3. c. 4. Vocontiorum Civitas Foederata, sunt Vocontii: Autrigonum decem Civitates sunt deceom populi. Sed et iidem scriptores nihilominus non raro pro Urbe vel Oppido Civitatem dixerunt. Cicero, Philipp. 9. Massiliam modo Urbem, modo Civitatem fidelissimam saepius vocavit: quam et Val. Max. l. 2. c. 1. nunc Civitatem Massiliensium, nunc oppidum, nunc urbem, et absolute Civitatem nuncupat: et quam modo Urbem et Oppidum, modo Civitatem, in l. 1. et 2. a Caesare de bello civ. appellari reperias. Apud Plin. secundum, in Thracia, Abdera Civitas, est oppidum Abdera, etc. Hodie, cum in pluribus Galliae regionibus, rum maxime in Burgundia, urbs non quaelibet, sed Episcopalis modo ac Caput Gentis proprie dicitur Civitas, vulgo la Cite, qualis est Lutetia in Civitatem, Universitatem Urbemque divisa. Adeo ubicumque Civitas est, sine dubitatione affirmare licet, ibi maiorem Eclesiam, ibi veram Episcopatus sedem, eam denique unam et solam veterem urbem esse, cui postea coeterae partes accreverint. Apud Ptolem. Urbes in tres ordines dividuntur, in ἐπισήμους, δδτέρας et τρίτας. Hadr. Vales. Praefat. in Notit. Gall.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.